Smart mobility

Waar ben je naar op zoek ?

Europa heeft de ambitie om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. Daartoe heeft het een groen pact voor Europa ontwikkeld, een actieplan waarvoor de Engelse benaming Green Deal intussen gangbaar is geworden.  

Om dit politieke engagement om te zetten in een juridische verplichting heeft Europa een Europese klimaatwetgeving voorgesteld. Op die manier wil de Unie de actoren in verschillende sectoren, waaronder de transportsector, tot actie aanzetten. Zo heeft zij een strategie voor duurzame en intelligente mobiliteit ontwikkeld voor de komende vier jaar, vergezeld van een actieplan met 82 initiatieven. 

De belangrijkste aandachtspunten voor de toekomst op het gebied van vervoer zijn onder meer: 

  • de fileproblemen oplossen 
  • zorgen voor meer verkeersveiligheid 
  • verkleinen van de negatieve impact van de transportsector op milieu en klimaat, of zelfs intelligente oplossingen voorstellen die idealiter een positieve impact voor milieu en klimaat betekenen 

Slimme of intelligente mobiliteit, ook wel smart mobility genoemd, kan een van de oplossingen voor die grote uitdagingen vormen. Het potentieel ervan is immers veelbelovend omdat dergelijke mobiliteit een efficiënter gebruik van vervoermiddelen mogelijk maakt en een modale verschuiving vergemakkelijkt, zowel voor passagiers als voor vracht. 

Wat is dat, smart mobility? 

Smart mobility of intelligente/slimme mobiliteit is ontstaan door de digitale sector en de transportsector aan elkaar te koppelen. Dat begrip intelligentie houdt verband met de ontwikkeling van intelligente vervoerssystemen (ITS). De gegevens die worden verzameld door zulke systemen die in voertuigen, in vervoersinfrastructuur of in technologische hulpmiddelen van de gebruikers zijn verwerkt, maken het mogelijk de verplaatsingen te optimaliseren omdat de verschillende systemen met elkaar kunnen communiceren.  

Dit concept omvat producten, systemen, diensten of digitale oplossingen en maakt een efficiëntere mobiliteit van passagiers of goederen mogelijk op het gebied van veiligheid, tijd, budget en comfort. Het zorgt ook voor meer respect voor het milieu. De oplossingen vormen dus een intelligente manier om tot duurzamere mobiliteit te komen. 

De uitdagingen van smart mobility 

Smart mobility is een antwoord op de hete hangijzers van het mobiliteitsbeleid. Toch gaat het niet om een mirakeloplossing. De ontwikkeling van de nieuwe technologieën waarop ze berust, brengt op zich ook een reeks vragen en uitdagingen met zich mee. 

Toegankelijkheid  

We worden in toenemende mate afhankelijk van deze ‘slimme’ oplossingen en we moeten ervoor zorgen dat ze voor iedereen toegankelijk en geschikt zijn. 

Beperking van de ecologische voetafdruk  

Voor slimme technologie moet een massa aan digitale gegevens verzameld en geanalyseerd worden. Om de positieve impact op het milieu en het klimaat te maximaliseren, moeten we van deze digitalisering de ecologische voetafdruk beperken. 

Gegevensbescherming  

Veel van deze systemen zijn gebaseerd op de verwerking van gegevens over gebruikers. Dit impliceert dat de bescherming van die gegevens en de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer gewaarborgd moeten worden, zoals bepaald in de Europese verordening. Daarom moeten de internationale, nationale en gewestelijke overheden hun werkzaamheden coördineren om de maatregelen rond gegevensbescherming na te leven. 

Beveiliging  

Uit tal van incidenten blijkt dat de beveiliging van elektronische netwerken en communicatie van het allergrootste belang is. Om de cyberveiligheid te waarborgen, heeft de Europese Unie een veeleisend beleid ter zake ontwikkeld. Zij legt de naleving van strikte technische normen op die een hoog gemeenschappelijk beveiligingsniveau van netwerken en informatiesystemen binnen de Europese Unie beogen. 

FOD Mobiliteit en Vervoer: een speler op het gebied van Smart Mobility 

Binnen de FOD Mobiliteit en Vervoer zijn het Directoraat-generaal Duurzame Mobiliteit en Spoorbeleid (DGDMS) en het Directoraat-generaal Wegvervoer en Verkeersveiligheid (DGWVVV) betrokken bij het beleid rond intelligente mobiliteit. 

Het DGDMS is actief: 

Het DGWVVV speelt een rol in een aantal intelligente vervoersoplossingen, zoals intelligente snelheidsaanpassingssystemen (ISA) of de slimme tachograaf.

Daarnaast zijn beide DG's actief in de evolutie naar (semi-)autonome voertuigen. Het DGWVVV is de centrale instantie voor het toekennen van vergunningen voor testen, het vastleggen van technische voorschriften en van de verkeersregels. Van haar kant werkt het DGDMS mee aan de toekomst waarin autonome voertuigen deel uitmaken van een duurzaam mobiliteitssysteem met aandacht voor de maatschappelijke impact van deze majeure  technologische doorbraak.

Een belangrijk document is de analysenota voor autonome voertuigen, die op het hoogste politieke niveau, federaal en gewestelijk, werd goedgekeurd in november 2023.